Co to są telomery ? I jaki mają wpływ na długość Twojego życia ?

Wyjaśnię od razu na wstępie pojęcie telomerów: „W każdej z komórek ciała mamy po 46 nitek DNA tworzących chromosomy. Na końcu każdego chromosomu znajduje się malutka czapeczka zwana telomerem, który chroni Twoje DNA przed rozszczepieniem się i urwaniem. Wygląda to trochę jak plastikowa końcówka sznurowadła. Za każdym razem gdy komórka ulega podziałowi, tracimy fragment tej czapeczki. Kiedy zaś telomer całkowicie się rozpadnie, komórka może umrzeć. Opis ten jest niezwykłym uproszczeniem, jednakże telomer można uznać za swoisty knot świecy życia: zaczynają się kurczyć już od urodzenia, a kiedy znikają, znikasz i Ty.”

Czy zatem da się coś zrobić aby zwolnić tempo zużywania się telomerów ? Czy da się powstrzymać ten tykający zegar i spowolnić starzenie ? Czy da się wydłużyć życie ?

Tak, da się !

Kluczem do tej zagadki jest pewien enzym, który początkowo znaleziono w korzeniach sosny długowiecznej rosnącej w Górach Białych w Kalifornii. Enzym ten pozwala na odbudowywanie telomerów i został przez naukowców nazwany telomerazą. Po latach badań i poszukiwać okazało się, że i w komórkach ludzkich ten enzym występuje. Ok, ale co zrobić by go aktywować ?

Odpowiedzi na to pytanie szukał dr Dean Ornish, znany w Stanach Zjednoczonych kardiolog, profesor medycyny, który wsławił się leczeniem ludzi dietą. Z jego zaleceń korzystał również Bill Clinton, który dzięki diecie Ornisha uniknął trzeciej operacji serca. Dr Ornish nawiązał współpracę z dr Elizabeth Balckburn, która za odkrycie telomerazy otrzymała w 2009 roku nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Ci dwoje stwierdzili, że 3 miesiące diety złożonej z nieprzetworzonych roślin wraz z innymi prozdrowotnymi zmianami w stylu życia znacząco powiększają aktywność telomerazy. Jak na razie jest to jedyny sposób aby osiągnąć ten efekt.

Stwierdzili oni, że jedzenie owoców i warzyw oraz innych produktów bogatych w przeciwutleniacze (więcej o przeciwutleniaczach pisałam tutaj) chroni telomery. Natomiast spożywanie produktów przetworzonych, napojów gazowanych, mięsa, nabiału wiąże się ze skracaniem telomerów. No i oczywiście papierosy, które trzykrotnie przyspieszają ich utratę.

Zostały przeprowadzone pięcioletnie badania, które miały na celu zmierzenie długości telomerów u uczestników eksperymentu. Co się okazało ? U tych, którzy nie zmienili swojego trybu życia telomery ulegały skróceniu wraz z wiekiem. Natomiast u osób, które trzymały się prozdrowotnych zaleceń telomery nie tylko nie skracały się – one wręcz rosły, po 5 latach były wyższe niż na początku eksperymentu. Co ciekawe, eksperyment ten pokazał, że wydłużenie telomerów nie było spowodowane np. tylko utrzymywaniem aktywności fizycznej. U osób, które ćwiczyły a prowadziły dietę nie zgodną z zaleceniami telomery nie wydłużały się. Czyli odchudzanie i ćwiczenia fizyczne nie powstrzymają starzenia się komórek, ważny jest rodzaj spożywanej żywności !

Od czasu odkrycia telomerazy zostało przeprowadzonych mnóstwo badań, które wyodrębniły dodatkowo substancje odżywcze, które mają wpływ na długość telomerów. Są to :

• witamina B12
• witamina D
• witamina E
• witamina C
• kwas foliowy
• cynk
• kwasy omega – 3

Badanie przeprowadzone na grupie 2000 kobiet wykazało, że u tych które miały wyższy poziom witaminy D występowało mniej zmian w DNA związanych z procesami starzenia. Osoby z wyższym poziomem witaminy D mają dłuższe telomery i starzeją się wolniej.

Kwas foliowy odgrywa ważną rolę w zachowaniu integralności i metylacji DNA, co ma wpływ na długość telomerów. Badania wykazały, że zarówno u kobiet jak i u mężczyzn wyższe stężenie kwasu foliowego odzwierciedlało się w dłuższych telomerach.

Witamina B12, zwana witaminą energii pełni w organizmie istotne funkcje, takie jak produkcja energii i krwi, synteza DNA i mieliny. Mielina chroni zakończenia nerwowe i umożliwia wzajemną komunikację. Witamina B12 występuje wyłącznie w mięsie zwierzęcym, więc jeśli jesteś na diecie wegetariańskiej uważam, że koniecznie i natychmiast powinieneś suplementować tę witaminę.

A z kolei kwasy omega – 3 spowalniają tempo skracania telomerów o 32 %.

Wspomniałam w trakcie artykułu, że same ćwiczenia fizyczne nie wydłużą telomerów ….. ale ćwiczenia fizyczne w połączeniu z dietą, odpowiednią ilością snu oraz umiejętnym radzeniem sobie ze stresem – owszem.

Zadbaj o siebie a zobaczysz zmiany zarówno zarówno na swoim ciele, jak i wewnątrz.

Źródło: „Jak nie umrzeć przedwcześnie” Dr Michael H. Greger